Phạm Hùng – Người con của vùng đất Chín Rồng

Cuộc đời 76 mùa xuân với 60 năm hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ, đồng chí Phạm Hùng đã nêu tấm gương trong sáng, mẫu mực của người chiến sĩ cộng sản.

Đồng chí Phạm Hùng sinh ngày 11 tháng 6 năm 1912 trong một gia đình nông dân có truyền thống cách mạng tại ấp Long Thiềng, làng Long Hồ, tổng Long Bình, huyện Vĩnh Bình, tỉnh Vĩnh Long, nay thuộc ấp Long Thuận A, xã Long Phước, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long. Ông tên thật là Phạm Văn Thiện, còn được gọi với bí danh là Hai Hùng. Từ thời học sinh, đau lòng trước cảnh quân thù giày xéo quê hương, ông đã tham gia hoạt động cách mạng trong phong trào thanh niên, học sinh, tham gia tổ chức Nam Kỳ học sinh liên hiệp hội và Thanh niên cộng sản đoàn. Năm 1930, đồng chí Phạm Hùng được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông dương, làm Bí thư Chi bộ trường học và hoạt động qua các cấp chi ủy xã, huyện ủy, tỉnh ủy Mỹ Tho. Tháng 6/1931, đồng chí bị thực dân Pháp bắt, kết án 3 năm tù, 3 năm quản thúc. Trong lao tù, Đồng chí tiếp tục tổ chức cho tù nhân đấu tranh chống chế độ thực dân, phong kiến. Ngày 20/9/1932, thực dân Pháp mở phiên tòa đại hình tại tỉnh Mỹ Tho, kết án tử hình Đồng chí và đưa về giam ở xà lim án chém Khám Lớn Sài Gòn. Song, do sự phản đối của dư luận trong nước cũng như ở Pháp, Chính phủ Pháp đã giảm án xuống khổ sai chung thân và đưa ông ra Côn Đảo giam giữ từ ngày 17/01/1934. Cũng trong năm đó, đồng chí được bổ sung vào chi ủy nhà tù Côn Đảo sau đó được cử làm Bí thư Đảo ủy.

Ảnh. Đồng chí Phạm Hùng – Nguyên Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam giai đoạn 1987 đến 1988.

Trong tù, đồng chí không ngừng đấu tranh chống lại quân xâm lược. Sau 14 năm trong tù, năm 1945 Cách mạng tháng Tám nổ ra,  ông được chính quyền cách mạng đưa tàu ra đón về và giữ chức Bí thư Xứ ủy lâm thời Nam Bộ, phụ trách phụ trách Giám đốc Quốc gia Tự vệ cuộc. Hai năm sau, ông được của làm Phó Giám đốc Sở Công an Nam Bộ. Năm 1948, đồng chí được cử làm Trưởng đoàn đại biểu Nam bộ ra Việt Bắc. Tại Đại hội lần thứ hai của Đảng Lao động Việt Nam họp năm 1951, đồng chí Phạm Hùng được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và công tác ở Trung ương Cục miền Nam và Ủy ban Kháng chiến hành chính miền Đông Nam Bộ. Năm 1954, Hiệp định Giơ-ne-vơ về Việt Nam được ký kết, đồng chí được cử làm Trưởng đoàn Quân đội nhân dân Việt Nam trong Ban Liên hiệp đình chiến tại Nam Bộ và năm sau làm Trưởng phái đoàn Quân đội nhân dân Việt Nam bên cạnh Ủy ban quốc tế tại Sài Gòn, và mang hàm Đại tá.

Tháng 6/1956, Đồng chí được cử làm Bộ trưởng Phủ Thủ tướng; tại Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa II, được bầu làm Ủy viên Bộ Chính trị; năm 1957, được cử làm Trưởng ban Thống nhất của Trung ương.

Tháng 4/1958, tại Kỳ họp thứ tám, Quốc hội khóa I, Đồng chí được bầu làm Phó Thủ tướng Chính phủ, phụ trách về kinh tế; tháng 7/1960, tại Kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa II, tiếp tục được bầu làm Phó Thủ tướng Chính phủ.

Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng (9/1960), Đồng chí được bầu lại vào Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và Ban Bí thư; tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa III (6/1964), tiếp tục được bầu làm Phó Thủ tướng Chính phủ, phụ trách kinh tế, tài chính, ngân hàng, nội thương, ngoại thương.

Từ năm 1967 đến năm 1975, Đồng chí được cử làm Bí thư Trung ương Cục miền Nam và Chính ủy các lực lượng vũ trang giải phóng miền Nam, trực tiếp vào chiến trường chỉ đạo cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược. Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, Đồng chí được giao trọng trách thay mặt Đảng, Chính phủ lãnh đạo, điều hành các công việc của Đảng và Nhà nước ở miền Nam. Năm 1976, đồng chí Phạm Hùng được giữ chức vụ Phó Thủ tướng, từ năm 1981 đổi thành Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng. Đồng chí cũng kiêm chức Bộ trưởng Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) từ 1980 đến 1987.

Từ tháng 6 năm 1987, đồng chí được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam sau khi đồng chí Phạm Văn Đồng nghỉ hưu.

Đồng chí là đại biểu Quốc hội các khóa II, III, VI, VII và khóa VIII.

Ngày 10/3/1988, đồng chí đột ngột từ trần trên đường đi công tác ở các tỉnh Nam bộ, để lại niềm tiếc thương, xúc động cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân. Theo thông cáo đặc biệt của Đảng, Nhà nước: “Đồng chí Phạm Hùng mất trong lúc đang chỉ đạo công tác tại thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam. Gặp lúc có nhiều công việc lớn phức tạp, làm việc căng thẳng nhằm giải quyết những vấn đề cấp bách về đời sống của nhân dân cả nước, đồng chí đã bị một cơn đau tim nặng đột ngột, các giáo sư, bác sĩ đã hết lòng cứu chữa, nhưng do tuổi cao, sức yếu, đồng chí đã vĩnh biệt chúng ta.”

Với 58 tuổi Đảng, 60 năm hoạt động cách mạng phong phú và hào hùng, đồng chí Phạm Hùng đã nêu một tấm gương mẫu mực về sự kiên trung, bất khuất, suốt đời phấn đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hành phúc của Nhân dân.

Ảnh. Khu tưởng niệm cố Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Hùng tại huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long.

Để tưởng nhớ công ơn của đồng chí Phạm Hùng, Đảng, Nhà nước và nhân dân đã xây dựng Khu tưởng niệm cố Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Hùng rộng 3.2 ha ở tỉnh Vĩnh Long. Khu tưởng niệm cách thành phố Vĩnh Long khoảng 4 km, gần cầu Ông Me lớn và chỉ cách bệnh viện Đa khoa Vĩnh Long khoảng 800 m. Hàng ngày, khu tưởng niệm đón khá nhiều khách đến viếng. Trong khu tưởng niệm có đặt bức tượng bán thân của đồng chí trong điện thờ. Hai bên là hai bức phù điêu ghi lại lời phát biểu của đồng chí.

Ngoài ra, tên của đồng chí Phạm Hùng còn được đặt tên cho nhiều trường học và con đường ở nhiều thành phố trên cả nước.

Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Vĩnh Long nói riêng và Việt Nam nói chung luôn tự hào về đồng chí Phạm Hùng – Anh Hai Hùng, người chiến sĩ dạ sắt, gan vàng, người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và luôn dành cho người con ưu tú của quê hương những tình cảm thắm thiết đặc biệt.

Chi bộ 6, Đảng bộ Trường Đại học Quốc tế – ĐHQG HCM (tổng hợp từ nhiều nguồn)